Yarık Damak Dudaklı Bireylerde Oluşabilecek Konuşma Bozuklukları

Anne karnında ilk trimester de birleşmesi gereken damak ve veya dudak yapılarının füzyona uğramaması sonucunda ortaya çıkmaktadır.

YDDli çocuklar doğdukları andan itibaren birçok problemle baş etmek durumundadırlar. Yarığın tipi ve özelliklerine bağlı olarak şiddeti değişen derecede beslenme sorunlarıyla mücadele etmek durumundadırlar. Bebek emme-solunum-yutma koordinasyonunu sağlamada, emme için gerekli olan negatif basıncı oluşturma problem yaşayabilir ve buna ek olarak yarık nedeniyle hem yedikleri burnundan gelebilir hem de emme sırasında çok hava yutabilir. Bundan dolayı ebeveynin çocuğun pozisyonlanmasına, bebeğe uygun biberon seçimine, beslenme sırasında sıkça gazını çıkartmasına, bebeği az ama sık olarak beslemeye dikkat etmelidir.

YDD li çocuklar yarığın anatomik olarak kapatılması ve normal fizyolojinin sağlanabilmesi adına plastik cerrahlar tarafından bir dizi operasyon geçirmektedir. Ayrıca ailelerin dikkat etmesi gereken konulardan bir tanesi ise YDD li çocuklarda sık görülen orta kulak iltihabına bağlı olararak gelişebilecek olan işitme kaybıdır. Ve bu bir ekip işidir, ekipte plastik cerrah, ortodontist, dil ve konuşma terapisti, odyoloji uzmanı, çocuk hastalıkları uzmanı, psikiyatrist, psikolog bulunmalı ve be komplike duruma ekip anlayışıyla müdahale edilmelidir.

Her ne kadar oradaki yarık kapatılsa dahi çok yüksek oranda konuşma bozukluklarına ve rezonans (tını) rastlanılmaktadır. Çocuk doğduğu andan itibaren o yarığı kompanse etmek adına hatalı sesbilgisel işlemler yani bazı sesleri söyleyememe geliştirebilir ya da o yarığın neden olduğu yumuşak damak yutak kapanmasının tam sağlanamaması sonucunda gelişebilecek konuşurken havanın burundan kaçısı şeklinde olan hipernasal tını özelliğine sahip olabilir ve bu bozukluklarda anlaşılabilirlik sıkıntısını yanında getirmektedir.

Dil ve konuşma terapisi erken dil gelişim döneminde ağız içi basınç gerektiren seslerin oluşumunu ve sesbilgisel dağarcığı arttıracak şekilde oyunlar, havanın doğru yerden çıkışını sağlamak ve dil gelişimini hızlandırmak ve ebeveyn eğitimi adına erken dönemde müdahalede bulunmalıdır.

YDD lı çocuklarda dil ve konuşma terapisti asla mum üfleme, nefes egzersizi, dil-dudak egzersizleri gibi konuşma dışı egzersizler demek değildir. Yapılan bilimsel araştırmalar bu tarz konuşma dışı egzersizlerin dil ve konuşma gelişimine katkısı olmadığı yönünde sonuçlara ulaşmışlardır.

Daha sonraki dönemlerde ise hem seslerin doğru üretimi hem de davranışsal olarak gelişebilecek olan tını bozukluklarının giderilmesinde bir uzman dil ve konuşma terapistinden yardım alınmalıdır.