Sesletim-sesbilgisel bozukluğu olan kişiler, akranlarına oranla daha fazla ses hatası yaparlar. Sesleri atma, seslerin yerine başka sesler kullanma veya seslerin yapısını bozma bu bozuklukta görülür. Birçok vakada organik bir neden bulunmazken bazı vakalarda bu soruna neden olan sebepler aşağıda sıralanmıştır.
NEDENLERİ
YAPISAL ANOMALİLER
Konuşma yapıların şekil, büyüklük veya düzgünlüğünün anormal olması veya bu yapıların olmamasından kaynaklanır. Örneğin diş anomalileri, yarık damak-dudak gibi.
DİZARTRİ
Ses üretirken hareket etmesi gereken yapıların nöromüsküler bozukluğudur. Dil ve dudak gibi konuşmaya yardımcı organların kontrolünü sağlayan merkezi veya periferik sinir sistemi hasarlarına bağlı olarak ortaya çıkar. Hasarın yerine göre semptomlar oluşur. Bunlar felç, hareket açıklığının azalmasını, istemsiz hareketleri ve zayıf koordinasyonu içerir.
Sinir felçlerinde, kas liflerindeki hastalıklarda ( örn. Müsküler distrofilerde ), kas-sinir bileşme noktalarındaki hastalıklarda (myastenia gravis ) veya alt motor nöron (travmalar) hasarlarında ortaya çıkar.
Üst motor nöron lezyonları istemli hareketin kontrolünde karışıklığa yol açar. Anoxia (beynin oksijensiz kalması), serebral palsi (beyin felci), SVO (sereberovasküler olay/inme) spastisiteye neden olan patolojiler arasındadır.
İstemsiz Hareket extrapiramidal sistem lezyonlarında görülür. Anoxia veya basal gangliyon hasarlarında oluşur. Parkinson, atetoid serebral palsi bunlara örnektir.
Zayıf koordinasyon beyincikte hasar oluşturacak extrapiramidal sistem lezyonlarında ortaya çıkar. Beyincik motor hareketin hızını, kuvvetini, hareket açıklığını, yönünü ve zamanlamasını düzenler bunun hasarına bağlı olarak ataksi oluşur. Kişinin yavaş ve yanlış hareket etmesine yol açar. Buna bağlı olarak ataksik kişilerde hızlı ve dakik hareket gerektiren sesletimlerde hatalar oluşur.
VERBAL APRAKSİ
Verbal (Sözel) apraksi doğum öncesi, sırası veya hemen sonrasında oluşan merkezi sinir sistemi hasarlarından kaynaklanan motor konuşma bozukluğudur. İstemli motor hareketi etkiler fakat otomatik düzeyde sorun yoktur. Dizartiyle bu yünden farklılık gösterir. Çiğneme ve yutmada herhangi bir sorun yoktur. Bu kişilerde sesletim bozuklukları tutarsızdır ( Konuşma seslerini bazen doğru bazen yanlış oluşturur.)
İŞİTME KAYBI
Konuşma seslerinin doğru söylenebilmesi için işitsel geribildirimin olması gerekir. Çift taraflı işitme kayıplarında bu geribildirim olmamasından ötürü sesletim-sesbilgisel bozukluklar görülür.
MENTAL RETARDASYON
Konuşma seslerinin akustiği zihinsel gelişimle paralellik içindedir. Çocukların bazı sesleri oluşturabilmesi için belirli bir mental seviyeye gelmesi gerekir. Buna bağlı olarak yeterli mental seviyeye ulaşamayan çocuklar kendi yaşıtlarının üretebildiği sesleri üretemezler.