DEĞERLENDİRME:

Debra Beckmann MS, CCC/SLP tarafından geliştirilen Beckmann oral-motor değerlendirme yöntemi uygulanır.

TERAPİ:

Debra Beckmann MS, CCC/SLP tarafından geliştirilen Beckmann oral-motor terapi protokolü uygulanır.

Yarık damak/dudaklı vakalarımızın konuşmasını değerlendirmek için aşağıdaki testi uygulamaktayız.

Sesletim Sesbilgisi Testi (SST)

2005 yılında Prof. Dr. Seyhun TOPBAŞ tarafından geliştirilmiş olan bu test işitsel ayırt etme, sesletim tarama ve sesbilgisel analiz alt testi olmak üzere 3 testten oluşmaktadır. Sesletim-sesbilgisel bozukluğu olan çocukların saptanması ve terapinin etkililiğinin belirlenmesi amacıyla uygulanmaktadır.

Rezonans Bozuklukları

Rezonans bozuklukları algısal olarak değerlendirilmektedir.

TERAPİ:

Sesletim Sesbilgisel Bozukluk

Dilbilimsel Yaklaşım

Tek Ayrımlı Sözcük Öbeği Yaklaşımı (minimal pair approach)

Metafon Terapi (metaphon approach) Rezonans Bozuklukları

Farkındalık çalışmaları (See-Scape, nasal flute, nasal listener ile)

KEKEMELİK DEĞERLENDİRMESİ:

Bu değerlendirmede bireyin kekemelik öyküsü, kekemeliğe karşı tepkileri değerlendirilir. Konuşma ve okuma (7 yaş ve üstü için) sırasındaki kekemelik yüzdesi hesaplanır ve kekemeliğe eşlik eden ikincil davranışlar ve kekemelik özellikleri değerlendirilir. Değerlendirme sonuçlarına göre hangi terapi yönteminin uygulanacağına karar verilir.

TERAPİ:

1- İndirekt Terapi

Kekemeliği 6 aydan az süre devam eden erken dönem kekemeliklerde (okul öncesi), aileye çocukla iletişim sırasında dikkat etmesi gereken noktalar öğretilir. Kronik kekemeliği önlemek için bazı çevresel düzenlemeler yapılır. Değerlendirme sonrasında eğer çocukta kronik kekemelik riski varsa bu 6 ay beklenmeden hemen terapi başlanılabilir.

2- Direkt Terapi Yöntemleri

a) Okul Öncesi Dönem
Lidcombe Erken Dönem Kekemelik Programı

Okulöncesi ve okul çağı çocuklara yönelik davranışsal yaklaşımlı, aile eğitimi tabanlı bir terapi programıdır. Değerlendirme ile birlikte ÜÇ AŞAMALI bir programdır. Bu programda terapi/eğitim bir ebeveyn ya da çocuğun yaşamında önemli bir konumu bulunan bir başka kişi tarafından çocuğun günlük yaşantısı içerisinde gerçekleştirilmektedir. Dil ve konuşma terapisti aileye kekemelikten arındırılmış konuşmayı pekiştirmek ve kekemeliği düzeltmek için neler yapılması gerektiğin gösterir .

Fun With Fluency

Bu terapi yönteminde hem çocuğun akıcılığı hem de kekemelikle ilgili duygu ve tutumları değiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bireyin kişisel özellik ve gereksinimleri göz önünde bulundurularak akıcılığı biçimlendirme ve/veya kekemelik modifikasyonu yöntemleri uygulanmaktadır. Bu tekniği İzmir’de kekemelik şikayeti ile başvuran vakalara uygulayabilen bir başka kurum yoktur. Okul öncesi kekemelik tedavisi çok özel bir alandır.

b) Ergen-Yetişkin Dönem

Akıcılığı Biçimlendirme (Fluency Shaping)

Bu yöntemde akıcılığı sağlamak için gereken yöntemler (yumuşak başlangıç, yavaşlatılmış konuşma, continious voicing) bireye öğretilir. Sistematik olarak zorluk arttırılarak akıcılık gündelik yaşama aktarılır.

Kekemelik Modifikasyonu (Stuttering Modification)

Van Riper tarafından geliştirilen bu yöntem 6 bileşenden oluşmaktadır: Motivasyon, belirleme (identification – kişinin kekemelik davranışı belirlenir), duyarsızlaşma (kekemelikle ilgili edinilmiş olan olumsuz duygu ve tutumlar değiştirilir), varyasyon (variation – kekemelikle ilgili farklı tutum ve davranışı edinme), aproksimasyon (kekemeliği azaltacak teknikler), stabilizasyon (genelleme).

Sistematik Duyarsızlaştırma

Kekeme bireyin kekemelikle ilgili olumsuz tutum, duygu ve inanışlarını değiştirmeyi hedefleyen bir yöntemdir. Klinik içi ve klinik dışı çalışmalarla bireyin kekemeliğe bakış açısı değiştirilir. Voluntary stuttering (istemli kekemelik), role playing gibi yöntemler kullanılmaktadır.

Kekemelik Grup Terapisi

Sistematik duyarsızlaştırma ve akıcı konuşmanın genellenmesi aşamalarında 2-3 kişilik yetişkin ve çocuk grup terapileri yapılmaktadır.

Dil Konuşma gecikmesi yaşayan çocuklarda kullandığımız değerlendirme ve terapi yöntemleri aşağıdaki gibidir.

DEĞERLEDİRME:

TEDİL (Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi)

2011 yılında geliştirilmiş bir testtir. Çocuğun hem alıcı hem de ifade edici dil becerilerini değerlendirme imkanı sağlar. Alıcı ve ifade edici dil yaşı ile ilgili formal bilgiler verir.

Informal Dil Değerlendirmesi

Karşılıklı konuşma ya da oyun oynama sırasında bireyin konuşmasındaki dil becerileri dilin sentaks, semantik, pragmatik, morfolojik, fonolojik bileşenleri açısından yaşına uygun olup olmadığı değerlendirilir.

TERAPİ:

Doğal Dil Öğretim Teknikleri

Mileu Öğretme Teknikleri (Mileu Teaching Stategies)

D.I.R  Floortime yöntemi

Tepki İsteme Modeli (Mand-Model)

Fırsat Yaratma (İncidental Teaching)

Doğal Dil Öğretim Teknikleri

Konuşma anlaşılırlığı yada bazı konuşma seslerini söylemede sorun yaşayan (artükülasyon bozukluğu, konuşma seslerini yutma veya harfleri çıkaramama olarak da bilinir) vakalar için aşağıdaki değerlendirme ve terapi yöntemleri kullanılmaktadır.

DEĞERLENDİRME:

Ankara Artikülasyon Testi

Tarama ve ayrıntılı değerlendirme için yapılandırılmış, standardize bir testtir. Pınar EGE ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir.

Sesletim Sesbilgisi Testi (SST)

2005 yılında Prof. Dr. Seyhun TOPBAŞ tarafından geliştirilmiş olan bu test işitsel ayırt etme, sesletim tarama ve sesbilgisel analiz alt testi olmak üzere 3 testten oluşmaktadır. Sesletim-sesbilgisel bozukluğu olan çocukların saptanması ve terapinin etkililiğinin belirlenmesi amacıyla uygulanmaktadır.

TERAPİ:

Dilbilimsel Yaklaşım

Artikülasyon Terapisi

Tek Ayrımlı Sözcük Öbeği Yaklaşımı (minimal pair approach)

Metafon Terapi (metaphon approach)

Otizm, yaygın gelişimsel bozukluk veya gelişimsel gerilik tanısı ile bize başvuran vakalarımız için;

Öncelikle çocuklarınızı değerlendirme öncesinde daha yakından tanımak ve bireysel farklılıklarını sizin gözlemlerinize dayanarak değerlendirmek ve değerlendirme ortamını önceden ayarlamak için sizlere çocuğunuz ile ilgili gözlemlerinizi sorguladığımız 2 adet değerlendirme formu gönderilmektedir.

Formlar size randevu aldığınız gun e-mail yoluyla gönderilecektir. Formları değerlendirme gününden önce doldurup tekrar e-mail yoluyla bize ulaştırmanız gerekmektedir.

Ayrıca Değerlendirme seansından önce evde-okulda yada sokakta çocuğunuzun sizinle veya diğerleriyle olan etkileşimlerini kamera ile çekmeniz gerekmektedir. Videolar en fazla 5-10 dakikalık olmalıdır. Bu videolar çocuğunuzun doğal ortamda nasıl etkileşime girdiğini gösterecek ve terapi planlamasına yardımcı olacaktır.

Değerlendirme 2 seans sürmektedir (yaklaşık 1,5 saat) ve bu sürede çocuğunuzun iletişim becerileri, varsa duyusal entegrasyon problemleri, oral-motor becerileri, alıcı ve ifade edici dil ve konuşma becerileri formal ve informal olarak değerlendirilmektedir.

DEĞERLENDİRME:

GOBDÖ-2-TV ve Greenspan Sosyal-emosyonel gelişim çizelgesi uygulanmaktadır. Ayrıca terapistiniz gerekli görürse daha ayrıntılı duyu bütünlemesi değerlendirmesinde bulunabilir.

Tüm bunlardan sonra FEAS (Fonksiyonel Emosyonel Değerlendirme Ölçeği) uygulanır. Burada çocuk ve ailenin belirlenen materyallerle oynaması istenir. Daha sonra terapistiniz sizi yönlendirebilir veya kendisi oyuna katılabilir. Bu sırada kayıt alınır ve aileyle birlikte izlenir. Yapılan oyun izlenirken terapistiniz çeşitli parametreleri size açıklayacak ve iletişimde neyin yanlış gittiğini ve normalden saptığını size gösterecektir.

İletişim becerileri çocuğunuzun duygusal-işlevsel gelişim seviyesinde 4 temelde değerlendirilmektedir:

– Ortak dikkat
– Karşılıklılık
– Duygusal etkileşim
– Ortak Amaçlar

Duyusal Entegrasyon için çocuğunuzun iletişim sırasındaki duyusal uyaranlara olan tepkisi, ihtiyaçları değerlendirilmektedir. Bunlar:

– Proprioceptif uyaran (kas ve eklemlerimizden gelen derin duyular)
– Vestibular (Hareket) uyaranı
– Görsel uyaranlar
– İşitsel uyaranlar
– Taktil (Dokunsal) uyaraları
– Koku uyaranları

Oral-Motor gelişim değerlendirmesinde Beckmann Oral Motor Assessment Protocol takip edilmektedir.

Alıcı ve ifade edici dil becerileri ise TEDİL, oyun sırasında ortalama sözce uzunluğu ve ile değerlendirilmektedir.

TERAPİ:

Otizm ya da yaygın gelişimsel bozukluk spektrumundaki çocuklarla terapilerde etkileşim temellik bir yöntem olan DIR/Floortime yöntemi uygulanmaktadır. Bu yöntemle ilgili daha ayrıntılı bilgiyi uzman görüşü veya videolar bölümünden ilgili başlıkları bularak öğrenebilirsiniz.