Gelişimsel, bireysel farklılığı ön planda tutan ve etkileşim temelli (DIR,Floortime) yöntemi klinisyenlere, ailelere ve eğitimcilere otizm spektrumu ve diğer gelişimsel problemi olan çocukları değerlendirme her birinin zayıf ve kuvvetli alanlarına özgü bireysel terapi planlaması için geliştirilmiştir.. Bu modelin amacı izole beceriler ve davranışlar üzerine odaklanmaktan çok sosyal, emosyonel ve zeka kapasiteleri için sağlıklı temel oluşturmaktır.
– Gelişimsel: modelin bu parçası temeli oluşturmaktadır. Bu çocuğun dikkatini arttırma, sakin ve regüle kalabilmesi, diğerleriyle bağlılık kurabilmesi , ilgili olabilmesi, tüm iletişim tiplerini(afekt ve duygu taşıyan sosyal jestlerle başlayarak) başlatabilmesi ve gelen iletilere yanıt verebilmesi, ortak problem çözmeye katılması, karşılıklı etkileşimleri uzun süre sürdürebilmesini de içine alan istemli davranışları başlatabilmesi, fikirlerini iletişim istekleri için kullanabilmesi ve yaratıcı biçimde oynayabilmesi, sebep sonuç ilişkisi, empati ve karşılaştırmalara da ilerleyecek olan fikirler arası mantıksal köprüler kurabilmesi. Bu kapasiteler spontan ve empatik ilişkiler kurmada hatta akademik becerileri kazanmada temeli oluşturacaktır.
– Bireysel farklılık: Modelin bu yönü her çocuğun biolojik olarak farklı olduğu gerçeğini vurgular. Her çocuk veriyi ör: ses dokunma farklı şekilde alır, işlemler ve yanıtlar (eylem,plan ve fikirlerini farklı şekilde sıralar). Örneğin bazı çocuklar dokunmaya ve sese karşı aşırı hassas olabilirken bazıları daha az reaktiftir veya bazıları aşırı şekilde bu duyumlarını doyurma peşindedir.
– İlişki temelli: Modelin bu yönü bakıcılar, eğitimciler, terapistler, arkadaşlar ile ilişki-yakınlık kurabilmeyi tarif eder. Çocuğun bireysel farklılıkları göz önünde tutulup bireylerin çocukla etkileşimdeki afektlerini düzenlemeyi içerir.
Floortime Terapilerinde
1. evde gelişimsel olarak uygun etkileşim ve pratiklerin yapılması
– floortime seansları: bu seanslar çocuğun başlattığı ve amaçlı davranışını karşılıklı bağı güçlendirme, karşılıklı dikkati uzatma ve sembolik kapasitelerini mış gibi oyunlar ile, karşılıklı konuşmalar ile arttırmayı hedefler. Çocuğun yönlendirmesine izin vermek temel şarttır.
– Yarı yapılandırılmış problem çözme: Bu seanslar çocuğa yeni bir şey öğretmekten çok anlamlı ve ilişkili problemleri çözmeye yöneliktir. Problemler çocuğun deneyimleriyle alakalı, anlamlı ve ilişkili öğrenme aktivitelerinden seçilebilir.
– Motor,duyusal, duyusal bütünleme, görsel uzamsal ve algısal motor aktiviteler: bu ilir.aktiviteler çocuğun bireysel farklılığına göre ayarlanır. Çocuk çevreden gelen duyumları alıp bunlar uygun yanıt vermede sıkıntı yaşıyor ola
– Akranlarla etkileşim-oyun: Bu aşamaya gelen çocuk ailesiyle etkileşime girmektedir. Ancak bundan sonra aile desteği ile çocuk akranlarıyla bağ kurup karşılıklı iletişime geçebilir.
2. Bireysel terapiler
– Dil,konuşma oral motor terapi
– Duyusal motor ve duyu bütünleme temelli iş uğraşı veya fizyoterapi
– Gerekli diğer terapi ( gerekliyse psikiyatrik yardım)
3. Eğitim programı
– Jestleri taklit edebilen ve etkileşime girebilen çocuklar için: kaynaştırma eğitimi veya gerekirse gölge öğretmen veya yardımla normal öğrenime devam edilmesi
– Söz öncesi problem çözme becerisi veya taklidi gelişememiş çocuklar için: karşılıklı katılım temelinde özel eğitim programı ve söz öncesi amaçlı jestsel etkileşim.
– tipik yaşıtlarıyla kaynaştırma eğitimi : jimnastik, yaratıcı drama